Có rất nhiều tài liệu hướng dẫn tự học lý thuyết âm nhạc dành cho người mới học,Tuy nhiên mổi tác giả có cách trình bày hoặc biên soạn theo mỗi cách khác nhau chung qui hướng dẫn từng bước 1 , nốt nhạc,ký tự âm nhạc,cách đánh nhịp .v.v……..Nếu người đã có chút kiến thức hoặc có chút kinh nghiệm nhìn vào họ hiểu liền và chúng ta những người mới bước vào lĩnh vực nầy thì rất mơ hồ không biết học cách gì nhanh biết và có hiệu quả nhất đó là những vấn đề hay gặp phải.
Bài hướng dẫn tự học lý thuyết âm nhạc cơ bản này nhằm mục đích chia sẻ những kinh nghiệm đúc kết đạt kết quả khá tốt, trong khuôn khổ hạn hẹp chỉ hướng dẫn những gì cần thiết nhất, cơ bản bắt buộc phải học.
1) Học và đọc nốt : Cách học giống như học anh văn các bạn lấy 1 tờ giấy rồi gạch 5 dòng ( vì khuông nhạc có 5 dòng và 4 khe ) rồi chấm lên 1 chấm và đọc tên nốt.Ví dụ: chấm 1 chấm ở dòng thứ 3 ta đọc là SI .v.v…
Đừng để ý các đuôi, móc hoặc các ký tự, yêu cầu đọc đúng tên nốt nằm trên các khe và dòng nhạc thôi.
Bước đầu học nốt bằng cách nầy có ưu điểm là không bị rối mắt bởi các dấu móc hoặc các ký tự liên quan, học từ từ đến khi nào thuộc hết vị trí các nốt trên khuông nhạc nhé.
Giờ học Lý thuyết âm nhạc cơ bản tại TT S-MUSIC
2) Kiểm tra bài : mở 1 bài nhạc bất kỳ để kiểm tra bằng cách đọc đúng tên các nốt trên khe và dòng bài nhạc. Ở bước này các bạn cũng đừng để ý đến các dấu móc hoặc các ký tự làm gì chỉ yêu cầu đọc đúng tên nốt trên khuông nhạc là coi như đã thuộc bài rồi
3) Các hình nốt (nốt tròn ,trắng,đen,…) đã có trong sách các bạn tự xem
4) Giá trị trường độ các nốt: Trong âm nhạc dấu tròn có giá trị lớn nhất nên được xem là đơn vị trường độ ,những loại hình nốt khác là phân số của nốt tròn các bạn tự kiểm chứng.
5) Nhịp (phần quan trọng nhất) : Là phần trường độ gồm những nốt nhạc hay dấu lặng được phân chia đều nhau trong 1 bản nhạc ( trong các sách cũ gọi là trường canh).
6) Các loại nhịp: Trong âm nhạc có 2 loại nhịp chính là nhịp đơn và nhịp kép; Mổi loại dù đơn hay kép cũng gồm các nhịp 2, 3 và 4 phách
Tổng số có 12 nhịp đơn và 12 nhịp kép. Dấu tròn là dấu có giá trị trường độ lớn nhất nên nó được làm điển hình để phân chia và ghi số cho nhịp đơn. Trong bài nầy mình chỉ nói 3 loại nhịp chính thường dùng cho tất cả các bản nhạc (nhịp 2 phách, 3 phách và 4 phách ) các loại nhịp khác dù đơn hoặc kép cũng đều là biến thể của 3 loại nhịp đã nêu trên
7)Nhịp 2 phách đơn thông dụng là nhịp 2/4.
Con số 2 ở trên cho biết mỗi nhịp ( 1 trường canh ) gồm có 2 phách
Số 4 có nghĩa là dấu tròn chia 4 = dấu đen
Như vậy cứ 1 ô nhịp (1 trường canh ) cùa nhịp 2/4 có 2 phách và giá trị 1 phách = 1 nốt đen ,với 2 nốt đen trong 1 nhịp của nhịp 2/4 tác giả có thể chia ra làm 4 nốt móc đơn hoặc 1 đen và 2 móc kép v.v…miễn sao cứ trong 1 nhịp cộng lại = 2 nốt đen. Nhịp đầu bài có thể thiếu (gọi là nhịp thiếu).Tương tự cách tính nầy ta xét đến nhịp 3/4 (gồm 3 phách trong 1 nhịp) và nhịp 4/4 (gồm 4 phách trong 1 nhịp)
Phách mạnh-Phách yếu : Phách đầu của mổi nhịp luôn luôn là phách mạnh có nghĩa nốt đứng liền sau vạch nhịp là phách mạnh
Nhịp chỏi: là nhịp mà ở ngay phách đầu gặp sự yên lặng (dấu lặng)